HOPARLÖR

HOPARLÖRLER

Hoparlör nedir ?

1920 yıllarında elektiriki ses dalgalarının kaydedilip yayınlanmasına imkan sağlayan buluşlar ortaya çıktı. Bu buluşların neticesinde ilk hoparlör 1924-1925 yıllarında yapılmıştır. C.W.Rice ve E.W.Kellegg tarafından yapılan çalışmalar hoparlörü geliştirdi.  Bu iki bilim adamının ortaya çıkardığı sistem, günümüzde önemli değişikliğe uğramamıştır. Çalışma şekillerine göre elektrodinamik, magnetostatik, elektrostatik ve elektromagnetik hoparlör olmak üzere dört tip hoparlör vardır. Hareketli bobinli hoparlörler, daire veya elips biçiminde bir diyaframdan meydana gelir. Diyafram ortası ve kenarları boyunca dizilen yaylarla metal bir çerçeveye asılıdır. Diyaframın ortasında sıkıca tutturulmuş silindir şeklinde bir çekirdek ve üstüne sarılı bir ses bobini bulunur. Bobin ve çekirdek bir mıknatısın kutupları arasına yerleştirilmiştir. Önceleri, bir yükselticiden alınan doğru akımla çalışan elektromıknatıslar kullanılıyordu, günümüzde yumuşak demirden kalıcı mıknatıslar veya seramik maddeler kullanılmaktadır.

 Bobin, magnetik bir alanda akım taşıyan bir iletkendir. Sinyal geldiğinde elektromanyetik bir kuvvetin etkisi altında kalarak hareket eder. Bobin diyaframa sıkıca tutturulduğundan, diyaframı da hareket ettirir. Diyaframın hareketi elektrik sinyalindeki değişikliklere uyar ve havaya ses dalgaları yayar.

Daha yüksek bir ses istendiğinde sinyalin şiddetinin arttırılması yeterlidir. İyi bir hoparlörün seslerde bozukluk yapmaması gerekir. Günümüzde hoparlörler, genellikle diyaframın arka yüzünden ses yayılmasını önlemek için, ses geçirmeyen maddelerle kaplı kutular içine yerleştirilmiştir.   Elektrostatik hoparlör de çok kullanışlıdır. Elektrostatik hoparlörlerde diyafram hafif, gergin bir metalden veya metal kaplı plastik bir levhadan meydana gelir. Diyafram hareketsiz bir levhaya tutturulur. Ses iletimi için delinmiş olan hareketsiz levhalar arasından çok yüksek DC (doğru akım) gerilimi geçer. Mekanik bir kuvvet meydana gelir. Yükselticiden gelen sinyal yalıtıcı bir transformatörden geçer.

Sinyal geldiğinde levhalar arasındaki elektriğin hasıl ettiği kuvvet, biçimlendirilerek diyaframın hareket etmesini, böylece sesin meydana gelmesini sağlar. Boğazdaki ses tellerinin titreşmesi sonucu havaya yayılan ses dalgaları, mikrofondaki diyaframa çarparak onu titreştirir. Diyaframın arkasındaki kömür taneciklerine iletilen titreşim sonucu meydana gelen basınç değişimi, taneciklerin elektrik direncini değiştirir. Bunun sonucu bir alternatif akım doğar. Bu da hoparlöre geçerek mikrofondakinin tersi bir işlemle ses dalgaları meydana getirip havaya yayar.

Hareketli bobinli, şeritli elektrostatik ve billurlu tip mikrofonlar da benzer prensiplerle çalışır.

Hoparlörün Tarihçesi

1920 yılında elektirikli ses dalgalarının kaydedilip yayınlanmasını Saglayan buluşlar ortaya çıktı.  İlk hoparlör Rice ve Kellogg tarafından 1924-1925 yıllarında yapılmıştır.  Bu iki bilim adamının ortaya çıkardığı sistem, günümüzde önemli değişikliğe uğramamıştır.

Hopörlörün Özellikleri

  *Bilgisayarda işlenen ve depolanan seslerin dış dünyada duyulması için gerekli bileşendir.

  *Hoparlörler analog ve sayısal tabanlı çalışabilmektedirler.

  *Hoparlör gücü sesin kuvvetini ve şiddetini belirler.

  *Hoparlör parametreleri;

I. Güç(watt)

II. Hoparlör sayısı

III. Woofer(bas)/midrange(orta) ve tweeter(tiz)

IV. Kasa yapısı gibi parametreleri vardır.

Hoparlörün İç Yapısı

  Diyaframın ortasında sıkıca tutturulmuş silindir şeklinde bir çekirdek ve üstüne sarılı bir sesbobini bulunur.  Bobin ve çekirdek bir mıknatısın kutupları arasına yerleştirilmiştir.  Önceleri, bir  ükselticiden alınan doğru akımla çalışan elektromıknatıslar kullanılıyordu, günümüzde yumuşak demirden kalıcı mıknatıslar veya seramik maddeler kullanılmaktadır.

Hoparlörün Çalışma Mantığı

1.    Her Hoparlörde bir Sabip dairesel mıknatıs vardır

2.    Birde Elektirik Akımıyla mıknatıslanan elektromıknatıs bulunur

3.    Elektobıktatıs ve sabit mıknatıs birbirini itip çekerek ortaya bir titreşim çıkmasını sağlar

4.    Bobin , manyatik bir alanda akım taşıyan bir iletgendir.

5.    Sinyal geldiğinde elektromanyatık bir kuvvetin etkisi altında kalarak hareket eder.

6.    Bobin diyaframasıkıca tutturulduğundan , diyaframıda hareket eder.

7.    Diyaframın hareketi elektirik sinyalındeki değişiklikleere uyar ve havaya ses dalğaları yayar .

8.    Daha yüksek ses istediğinde sinyalın siddetini arttırması yeterliddir.

İyi Bir Hoporlör Nasıl Çalışır

·         İyi bir hoparlörün seslerde bozukluk yapmaması gerekir. ünümüzde hoparlörler, genellikle diyaframın arka yüzünden ses yayılmasını önlemek için, ses geçirmeyen maddelerle kaplı kutular içine yerleştirilmiştir.

·         Bir hoparlörün kabin yapısının kalitesi; tasarımı sırasında o hoparlöre gösterilen özene ve konstrüksiyonuna dayanır. “Konstrüksiyon” kelimesi genelde “iskelet” anlamına gelse de burası işin içine yüzeyler de girer. Bu yüzeyler genellikle kasanın ağırlığını etkilediğinden, satın alırken kasa ağırlığını göz önünde bulunduranlar bile vardır

·         Hoparlörlerin üzerine uygulanan kaplama içinse genellikle vişne, dişbudak, akgürgen veya gül ağacı tercih edilir. Bu kaplamalar, üreticilere kaplamada kolaylıklar kadar, renk seçeneklerini çeşitlendirme imkanı da sağlar.

Hoparlör Çeşiitleri

1.    Elektrostatik hoparlör

2.    Elektrodinamik hoparlör

3.    Magnetostatik Hoparlör

4.    Elektromagnetik Hoparlör

Hoparlörün güncel fiyatları